Sấy thăng hoa là một trong những phương pháp tiên tiến nhất được sử dụng trong công nghiệp chế biến thực phẩm hiện nay. Nó không chỉ giúp bảo quản thực phẩm lâu dài mà còn giữ nguyên hương vị và giá trị dinh dưỡng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về ảnh hưởng của sấy thăng hoa đến thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá về phương pháp sấy thăng hoa và những tác động của nó đối với giá trị dinh dưỡng của thực phẩm.
Sấy thăng hoa là gì?
Sấy thăng hoa là một quy trình sấy khô thực phẩm dưới điều kiện chân không và nhiệt độ thấp. Quá trình này diễn ra qua ba giai đoạn chính: cấp đông, thăng hoa và sấy khan. Khi thực phẩm được cấp đông, nước trong thực phẩm sẽ chuyển từ thể lỏng sang thể rắn (đông đá). Sau đó trong môi trường chân không. Nước đá sẽ chuyển thẳng từ thể rắn sang thể hơi mà không qua thể lỏng (thăng hoa). Cuối cùng, các phân tử nước liên kết sẽ bị loại bỏ. Khiến thực phẩm giữ nguyên hình dáng, màu sắc và hương vị.
Lợi ích của sấy thăng hoa trong bảo quản thực phẩm
Trước khi tìm hiểu về ảnh hưởng của sấy thăng hoa đến thành phần dinh dưỡng. Chúng ta cần nắm rõ một số lợi ích chính của phương pháp này:
- Giữ nguyên hình dạng và màu sắc. So với các phương pháp sấy khô khác như sấy nhiệt hay sấy bơm nhiệt. Sấy thăng hoa giúp giữ nguyên được hình dáng, màu sắc tự nhiên của thực phẩm.
- Bảo quản lâu dài. Quá trình sấy thăng hoa giúp giảm lượng nước trong thực phẩm xuống mức cực kỳ thấp. Từ đó ngừng sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. Giúp thực phẩm bảo quản được lâu dài mà không cần sử dụng chất bảo quản.
- Giữ được hương vị. Việc sử dụng nhiệt độ thấp và áp suất chân không. Trong quá trình sấy giúp thực phẩm không mất đi hương vị vốn có.
Ảnh hưởng của sấy thăng hoa đến thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm
Dù sấy thăng hoa có nhiều lợi ích trong việc bảo quản thực phẩm. Tuy nhiên, quá trình này cũng có ảnh hưởng đến thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm. Việc hiểu rõ những ảnh hưởng này rất quan trọng đối với người tiêu dùng cũng như các nhà sản xuất thực phẩm.
Giữ lại các vitamin và khoáng chất
Sấy thăng hoa là một trong những phương pháp chế biến và bảo quản thực phẩm giúp giữ lại nhiều vitamin và khoáng chất. Đặc biệt là các vitamin nhạy cảm với nhiệt độ cao như vitamin C, vitamin A và các vitamin nhóm B. Trong khi các phương pháp sấy nhiệt có thể làm giảm đáng kể hàm lượng vitamin trong thực phẩm. Thì sấy thăng hoa lại giữ được gần như nguyên vẹn các vitamin này. Do quá trình thực hiện ở nhiệt độ thấp và không sử dụng nhiệt độ trực tiếp.
Ví dụ: khi sấy thăng hoa trái cây như dâu tây. Vitamin C (một vitamin quan trọng trong việc duy trì hệ miễn dịch) có trong trái dâu vẫn được bảo toàn rất tốt. Giúp dâu tây sau khi sấy vẫn duy trì giá trị dinh dưỡng cao.
Giảm thiểu sự mất mát chất chống oxy hóa
Các chất chống oxy hóa như polyphenol và flavonoid có trong nhiều loại trái cây và rau củ có thể bị phá hủy bởi nhiệt độ cao trong quá trình sấy truyền thống. Tuy nhiên, với phương pháp sấy thăng hoa. Sự phá hủy các chất chống oxy hóa này được hạn chế đáng kể. Giúp giữ được tác dụng bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của gốc tự do trong cơ thể (những phân tử có thể gây hại cho cơ thể, dẫn đến lão hóa và nhiều bệnh tật)
Điều này đặc biệt quan trọng đối với các loại thực phẩm:
- Quả mọng: việt quất, phúc bồn tử, dâu tây, mâm xôi…
- Rau củ nhiều màu sắc: ớt đỏ, xanh, cải xoăn, cà rốt, khoai lang…
- Dược liệu: kinh giới, sâm, quế, gừng…
Thay đổi về protein và lipid
Một trong những điểm yếu của sấy thăng hoa là nó có thể ảnh hưởng đến cấu trúc protein và lipid trong thực phẩm. Trong quá trình thăng hoa. Nhiệt độ thấp có thể khiến protein trong thực phẩm bị biến tính nhẹ, làm thay đổi khả năng hòa tan hoặc tiêu hóa của chúng. Tuy nhiên, so với các phương pháp sấy truyền thống khác, ảnh hưởng này vẫn là tối thiểu.
Đối với các thực phẩm giàu protein như thịt, cá, sữa. Sấy thăng hoa vẫn giữ được một phần lớn giá trị dinh dưỡng. Mặc dù vậy, đối với thực phẩm chứa nhiều chất béo. Quá trình sấy có thể làm giảm hàm lượng chất béo có lợi, đặc biệt là các loại axit béo omega-3.
Thực phẩm giữ được chất xơ
Chất xơ trong thực phẩm hầu như không bị ảnh hưởng trong quá trình sấy thăng hoa. Việc giữ lại chất xơ quan trọng trong các loại rau. Trái cây sấy thăng hoa giúp thực phẩm sau khi chế biến vẫn giữ được khả năng hỗ trợ tiêu hóa và cải thiện sức khỏe tim mạch.
Những yếu tố ảnh hưởng đến thành phần dinh dưỡng trong sấy thăng hoa
Mặc dù sấy thăng hoa giúp bảo tồn nhiều thành phần dinh dưỡng. Nhưng cũng có một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm sau khi sấy:
- Loại thực phẩm: Các loại thực phẩm khác nhau có khả năng giữ lại dinh dưỡng khác nhau khi sấy thăng hoa. Ví dụ, rau củ và trái cây có thể giữ lại nhiều vitamin hơn so với thịt và hải sản.
- Quy trình sấy: Thời gian, áp suất và nhiệt độ trong quá trình sấy thăng hoa cũng ảnh hưởng đến lượng dinh dưỡng giữ lại được. Quá trình sấy kéo dài hoặc không đủ chặt chẽ có thể làm giảm giá trị dinh dưỡng của thực phẩm.
- Điều kiện bảo quản sau khi sấy: Mặc dù sấy thăng hoa giúp bảo quản thực phẩm lâu dài, nhưng điều kiện bảo quản không thích hợp (như độ ẩm quá cao) có thể khiến thực phẩm mất đi giá trị dinh dưỡng theo thời gian.
Xem thêm: Bảng giá máy sấy thăng hoa cập nhật mới nhất tại đây
Kết luận
Sấy thăng hoa là một phương pháp sấy hiện đại giúp giữ nguyên hương vị, hình dáng và đặc biệt là thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm. Dù có ảnh hưởng nhất định đến một số chất dinh dưỡng như protein và lipid. Nhưng nhìn chung, phương pháp này vẫn giúp bảo toàn phần lớn các vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa có trong thực phẩm. Điều này giúp thực phẩm sau khi sấy thăng hoa trở thành lựa chọn lý tưởng cho những ai cần chế biến và bảo quản thực phẩm lâu dài mà vẫn duy trì giá trị dinh dưỡng cao.
