Máy sấy hạ khô thảo là gì?
Máy sấy hạ khô thảo là thiết bị để làm khô cụm hoa và quả cây hạ khô thảo sau khi thu hoạch. Máy sấy hạ khô thảo thay thế cho công đoạn phơi nắng truyền thống.
Hạ khô thảo là một loại dược liệu ôn đới, sống ở các xứ lạnh. Trước đây, Việt Nam phải nhập từ Trung Quốc. Hiện nay, một số địa phương như Sapa, Tam Đảo, Hà Giang đã trồng và có thu hoạch.
Cây hạ khô thảo trong bài viết này khác với cây cải trời hay gọi là cây hạ khô thảo nam, hạ khô thảo Nghệ An. Cây cải trời chỉ được sử dụng để chữa bệnh ngoài da theo các bài thuốc đông y.
Thành phần dược tính và những công dụng của hạ khô thảo
Nguồn gốc và khu vực phân bố
Cây hạ khô thảo còn được gọi là Mạch hạ khô, tên khoa học: Prunella vulgaris L, họ Lamiaceae. Loại cây này được trồng làm dược liệu và được ứng dụng vào các bài thuốc trị huyết áp cao, tràng nhạc, khó tiểu,… Hạ khô thảo trở nên rất nổi tiếng vì được chọn là 1 trong 9 vị thảo mộc trong trà thảo mộc Dr Thanh.
Hạ khô thảo là cây thân thảo, sống dai, thân có hình vuông, màu hơi tím đỏ. Lá mọc đối xứng, hình mác dài hoặc hình trứng, mép nguyên, đôi khi hơi có răng cưa. Thân và lá có thể được phủ lông nhỏ.
Hạ khô thảo dược liệu được tìm thấy nhiều nhất tại các nước khu vực châu Á có khí hậu ôn đới và một số nước tại Châu Âu. Có thể kể đến như Ấn Độ, Nhật Bản, các tỉnh Hà Nam, Triết Giang, An Huy, Giang Tô tại Trung Quốc,….
Tại Việt Nam, loài cây này mọc hoang, sinh trưởng tốt tại các tỉnh miền núi phía Bắc như Hà Giang, Sapa (Lào Cai), Vĩnh Phúc (Tam Đảo),… Ngoài ra, loài cây này còn được trồng để thu hái thảo dược tại một số vườn dược liệu ở nhiều nơi trên cả nước.
Không phải thân hay rễ. Bộ phận trên hạ khô thảo được khai thác làm dược liệu là cụm hoa, quả. Chính vì vậy, thảo dược này chỉ có thể khai thác vào mùa hạ từ tháng 5 – 8 hàng năm.
Thành phần dược tính
Sau khi thu hái, thảo dược được sấy hoặc phơi khô trực tiếp dưới nắng đến khi khô hoàn toàn. Để sử dụng trong thời gian dài, cần bảo quản dược liệu thật kỹ trong các lọ, túi bóng kín, để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh côn trùng gây hại.
Hiện nay đang còn ít tài liệu nghiên cứu về cây này. Mới chỉ biết rằng cành mang hoa và quả chứa chừng 3.5% muối vô cơ tan trong nước. Trong số muối vô cơ này, là kali clorua. Ngoài ra còn thấy một chất có tính chất ancaloit, acid ursolic.
Những công dụng của hạ khô thảo
Dưới đây là những tác dụng nổi bật đã được chứng minh bởi y học hiện đại:
- Điều hòa huyết áp, cụ thể sử dụng hạ khô thảo mang đến tác dụng hạ huyết áp rõ rệt, duy trì sự ổn định của chúng.
- Kháng viêm, kháng khuẩn hiệu quả, ức chế sự phát triển của một số vi khuẩn gây bệnh như trực khuẩn lao, khuẩn cầu chùm, trực khuẩn biến dạng, trực khuẩn đại tràng, phẩy hắc loạn, trực khuẩn lỵ và thương hàn.
- Ngăn ngừa nguy cơ ung thư, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
- Chữa đau mắt đỏ, viêm tuyến lệ, thanh nhiệt, giải độc, trị mụn nhọt.
Lưu ý: Việc sử dụng các sản phẩm là dược liệu luôn luôn cần có chỉ định của bác sỹ.
Máy sấy hạ khô thảo cần đáp ứng những tiêu chí gì?
Đối với sấy dược liệu, quan trọng nhất là đảm bảo dược tính cho sản phẩm. Để đáp ứng được yêu cầu chất lượng cho công đoạn sấy, Hai Tấn xin đưa ra 4 tiêu chí cụ thể mà một máy sấy hạ khô thảo cần có như sau:
- Không khí sấy sạch: Sấy dược liệu đòi hỏi không khí sấy phải sạch, không lẫn khói bụi, hóa chất.
- Hiệu quả về mặt năng lượng.
- Nhiệt độ sấy phù hợp: Hạ khô thảo có tinh dầu. Vì vậy, nhiệt độ sấy phải phù hợp.
- Giá thành phù hợp.
Loại máy sấy nào phù hợp với sấy hạ khô thảo?
Để đáp ứng tiêu chí thứ nhất, máy sấy sử dụng phương pháp đốt bằng nhiên liệu củi, than là không đạt tiêu chuẩn. Phương pháp gia nhiệt bằng nồi hơi chỉ sử dụng trong các nhà máy có quy trình xử lý khói thải đạt chuẩn.
Nhà sấy năng lượng mặt trời chỉ là giải pháp tạm để tăng hiệu quả sử dụng nhiệt mặt trời. Mô hình này có tuổi thọ ngắn, phụ thuộc vào thời tiết nên hiệu quả sử dụng vốn thấp. Hai Tấn đã có những thử nghiệm và đánh giá cụ thể.
Máy sấy điện trở không nên được sử dụng để sấy hạ khô thảo vì nhiệt của máy thường gắt và không đều. Hạ khô thảo có chứa lượng tinh dầu khá lớn, nên nếu nhiệt độ gắt sẽ khiến cho tinh dầu dễ bị phân hủy.
Máy sấy bơm nhiệt chính là hình thức máy sấy phù hợp nhất với hạ khô thảo và các loại dược liệu lấy thân lá nói chung. Máy sấy bơm nhiệt dùng nhiệt hấp thu từ môi trường để sấy. Ngoài ra, máy còn có tính năng hút ẩm, làm không khí sấy khô hơn, tăng khả năng hòa tan hơi nước, giúp tốc độ sấy cao hơn.
Máy sấy lạnh (sấy ở nhiệt độ dưới 40 độ C) là một giải pháp cao cấp. Tuy nhiên, thời gian để sấy lạnh sẽ kéo dài nên chi phí sấy sẽ tăng lên.
Hai Tấn đang cung cấp những loại máy sấy nào phù hợp?
Như đã phân tích ở trên,Hai Tấn đề xuất dòng sản phẩm HTB. Dòng sản phẩm này thuộc loại máy sấy bơm nhiệt, đáp ứng đầy đủ 4 tiêu chí đã đặt ra ban đầu.
HTB hiện có 8 mẫu, với công suất từ 300kg tới 4 tấn tươi. Máy cung cấp dải nhiệt độ từ 40-65 độ C, phù hợp sấy đa dạng sản phẩm. Máy có dạng tháo lắp, nên dễ dàng vận chuyển. Thời gian lắp đặt máy cũng rất nhanh, chỉ 1-2 ngày.
Quý khách hàng quan tâm, xin tham khảo thêm link sau:
Hai Tấn hiện cũng đang thiết kế dòng máy sấy lạnh HTL, là phiên bản cải tiến của HTB. Công suất và mẫu mã của HTL tương tự HTB nhưng sấy ở nhiệt độ 20-40 độ C.
Những sản phẩm chế biến từ hạ khô thảo sấy khô
Hạ khô thảo là loài cây ôn đới nên việc phát triển vùng trồng ở nước ta sẽ hạn chế. Tuy nhiên, cần phải nhìn thấy rõ đầu ra của hạ khô thảo khi được sử dụng làm nguyên liệu trong trà thảo mộc Dr Thanh. Ngoài ra, hạ khô thảo được nhập về Việt Nam khá nhiều để phân phối trong hệ thống thuốc đông y.
Các cơ sở, doanh nghiệp sản xuất dược liệu nên chú ý tới sản phẩm này nhằm đa dạng và phá vỡ sự khan hiếm cũng như phụ thuộc nguồn cung từ Trung Quốc.
Như vậy, qua bài viết nhỏ này, Hai Tấn hi vọng có thể cung cấp những kiến thức rất cơ bản để lựa chọn máy sấy cũng như các máy móc khác để chế biến hạ khô thảo. Mọi chi tiết xin quý khách hàng liên hệ với Hai Tấn qua số hotline phía trên.
