Máy sấy thăng hoa (freeze dryer) là một thiết bị quan trọng trong các ngành công nghiệp chế biến và bảo quản thực phẩm, dược phẩm và công nghệ sinh học, giúp bảo quản sản phẩm lâu dài mà không làm mất đi chất lượng. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành. Người sử dụng có thể gặp phải một số lỗi khi sử dụng máy sấy thăng hoa. Việc hiểu rõ các lỗi này và cách khắc phục sẽ giúp máy hoạt động hiệu quả và giảm thiểu sự cố không mong muốn.
Lỗi máy khi sử dụng máy sấy thăng hoa không khởi động hoặc khởi động chậm
Nguyên nhân:
- Nguồn điện không ổn định. Một trong những nguyên nhân chính là nguồn điện không ổn định hoặc không đủ mạnh, khiến máy không thể khởi động.
- Cầu chì bị hỏng. Cầu chì của máy có thể bị đứt do quá tải hoặc chập mạch, gây mất điện.
- Lỗi trong hệ thống điều khiển. Nếu hệ thống điều khiển hoặc phần mềm bị lỗi, máy có thể không khởi động đúng cách.

Cách khắc phục:
- Kiểm tra nguồn điện. Đảm bảo nguồn điện cung cấp cho máy sấy ổn định và đủ mạnh, kiểm tra các mạch điện, ổ cắm và dây nguồn.
- Thay thế cầu chì. Kiểm tra cầu chì và thay thế nếu bị hỏng.
- Kiểm tra hệ thống điều khiển. Kiểm tra bảng điều khiển và phần mềm điều khiển. Nếu cần, cập nhật phần mềm hoặc khởi động lại hệ thống.
Hệ thống chân không bị lỗi (máy không đạt được áp suất theo yêu cầu)
Nguyên nhân:
- Buồng sấy bị rò rỉ. Rò rỉ khí trong buồng sấy (lỗ mọt) có thể khiến máy không duy trì được chân không ổn định.
- Bơm chân không không hoạt động tốt. Bơm chân không có thể bị nước vào bơm, tắt nghẽn, hoặc thiếu dầu bôi trơn. Những điều này khiến hiệu suất bơm chân không giảm.
- Ống dẫn khí bị tắc hoặc rò rỉ. Ống dẫn khí có thể bị bám bẩn hoặc nứt. Gây ảnh hưởng đến việc duy trì chân không.

Cách khắc phục:
- Kiểm tra buồng sấy. Kiểm tra toàn thân buồng sấy để phát hiện lỗ mọt, rò rỉ. Thực hiện việc vá lỗ mọt
- Bảo dưỡng bơm chân không. Thực hiện bảo dưỡng bơm chân không định kỳ, thay dầu bôi trơn.
- Kiểm tra ống dẫn khí. Kiểm tra ống dẫn khí để đảm bảo chúng không bị tắc nghẽn hoặc nứt. Thay thế ống dẫn khí nếu cần.
Lỗi quá trình sấy không thành công hoặc sản phẩm bị hư hỏng
Nguyên nhân:
- Nhiệt độ và áp suất không chính xác. Nếu các thông số nhiệt độ và áp suất không được cài đặt đúng. Quá trình thăng hoa có thể không thành công, dẫn đến sản phẩm bị hỏng hoặc không đạt chất lượng.
- Cấp đống nguyên liệu chưa đạt yêu cầu. Nguyên liệu cấp đông không đạt yêu cầu trước khi vào quá trình sấy. Sản phẩm xảy ra hiện tượng co ngót, teo tóp.
- Thời gian sấy không đủ. Quá trình sấy kéo dài không đủ lâu có thể khiến sản phẩm không được sấy khô hoàn toàn. Dẫn đến sự phát triển của vi khuẩn hoặc nấm mốc.

Cách khắc phục:
- Cài đặt lại thông số sấy. Kiểm tra và cài đặt lại các thông số nhiệt độ, áp suất và thời gian sấy theo đúng yêu cầu của quy trình sấy.
- Kiểm tra quá trình cấp đông. Đảm bảo nguyên liệu được cấp đông hoàn toàn trước khi vào sấy thăng hoa. Nếu cần, sử dụng thêm thiết bị cấp đông bên ngoài.
- Giám sát quá trình sấy: Theo dõi và điều chỉnh thời gian sấy sao cho phù hợp với loại sản phẩm để đảm bảo quá trình sấy diễn ra hoàn hảo.
Lỗi khi sử dụng máy sấy thăng hoa có sản phẩm bị đổi màu hoặc mất chất lượng
Nguyên nhân:
- Nhiệt độ sấy quá cao. Nếu nhiệt độ quá cao, sản phẩm có thể bị cháy hoặc mất màu sắc tự nhiên.
- Hệ thống làm lạnh không hoạt động tốt. Nếu hệ thống làm lạnh không đạt, quá trình thăng hoa sẽ không hiệu quả, dẫn đến mất màu hoặc chất lượng sản phẩm.
- Lỗi trong quá trình chân không. Nếu máy không duy trì được chân không ổn định, quá trình thăng hoa sẽ không diễn ra đúng cách, dẫn đến ảnh hưởng lớn đến chất lượng sản phẩm

Cách khắc phục:
- Điều chỉnh nhiệt độ sấy: Kiểm tra và điều chỉnh nhiệt độ sấy cho phù hợp với loại nguyên liệu để tránh tình trạng quá nhiệt.
- Bảo dưỡng hệ thống làm lạnh: Đảm bảo hệ thống làm lạnh hoạt động ổn định, kiểm tra và làm sạch các bộ phận của dàn ngưng tụ và máy nén lạnh.
- Kiểm tra hệ thống chân không: Đảm bảo hệ thống chân không không bị rò rỉ và luôn duy trì độ chân không ổn định trong suốt quá trình sấy.
Lỗi khi sử dụng máy sấy thăng hoa phát ra tiếng kêu lạ
Nguyên nhân:
- Bơm chân không bị hỏng: Bơm chân không không được bảo dưỡng hoặc bị hư hỏng cũng có thể phát ra tiếng kêu lạ khi hoạt động.
- Vị trí lắp đặt không ổn định: Nếu máy không được đặt trên mặt phẳng ổn định hoặc bị rung lắc, máy có thể phát ra tiếng kêu bất thường.

Cách khắc phục:
- Bảo dưỡng bơm chân không: Thực hiện bảo dưỡng bơm chân không để giảm thiểu tiếng ồn và đảm bảo máy hoạt động hiệu quả.
- Kiểm tra vị trí lắp đặt máy: Đảm bảo máy được đặt trên bề mặt phẳng và ổn định, tránh rung lắc trong quá trình vận hành.
Lỗi khi sử dụng máy sấy thăng hoa bị mất điện đột ngột
Nguyên nhân:
- Cầu chì hoặc bảo vệ mạch bị hỏng: Cầu chì hoặc mạch bảo vệ có thể bị hỏng do quá tải hoặc sự cố trong hệ thống điện.
- Sự cố nguồn điện: Nguồn điện không ổn định, bị mất điện đột ngột hoặc chập điện có thể làm máy ngừng hoạt động.

Cách khắc phục:
- Kiểm tra cầu chì và bảo vệ mạch: Kiểm tra và thay thế cầu chì hoặc các bộ phận bảo vệ mạch bị hỏng.
- Kiểm tra nguồn điện: Đảm bảo nguồn điện cung cấp ổn định và không có sự cố mất điện. Cần trang bị các thiết bị bảo vệ nguồn điện như ổn áp, bộ lưu điện (UPS) nếu cần thiết.
VII. Kết Luận
Việc sử dụng máy sấy thăng hoa mang lại nhiều lợi ích, nhưng không thể tránh khỏi các lỗi kỹ thuật trong quá trình vận hành. Hiểu rõ các lỗi phổ biến và cách khắc phục sẽ giúp bạn sử dụng máy sấy thăng hoa một cách hiệu quả, giảm thiểu thời gian dừng máy và nâng cao chất lượng sản phẩm. Đảm bảo thực hiện bảo trì định kỳ và theo dõi quá trình sấy sẽ giúp máy hoạt động ổn định và tiết kiệm chi phí sửa chữa.